در ادامه بررسی وضعیت توان یابان در سطح استان و گفت و گو با دست اندرکاران مناسب سازی از جمله مسوول مناسب سازی شهرداری کرج، این بار به سراغ یکی از مهندسان توان یاب رفتیم، مهندس محمد علی آبادی از بیست سال قبل  به علت سانحه رانندگی دچار آسیب نخاعی شد و سالهاست که ویلچر، یار و همراه پیوسته زندگی اوست و حتی هنگام انجام وظایف مهندسی.

به جا دیدیم با دعوت از وی ، پای صحبت هایش بنشینیم و کمی به زندگی پر از موانع یک توان یاب نزدیک شویم. به راستی که زندگی یک توان یاب ضایعه نخاعی، یکسره مبارزه بدون وقفه با موانع و مشکلات است که شاید برخی از جدی ترین آنها ناشی از کوتاهی متولیان امر برای انجام وظایف قانونی در خصوص دسترس پذیرتر کردن زندگی شهری برای همه شهروندان است. با هم مشروح این گفت و شنود را می خوانیم:

مهندس علی آبادی از پذیرش دعوت ما و حضور در این گفت و گو بسیار سپاسگزارم، روز و هفته تکریم معلولین و توان یابان را خدمت شما تبریک عرض می کنم . به عنوان اولین سوال وضعیت مناسب سازی و دسترس پذیری شهر کرج را چگونه ارزیابی می کنید؟

در سطح شهر وضعیت اصلا مناسب نیست. اکثر ادارات و بانک ها برای معلولین و توان یابان قابل دسترسی نیستند، پیاده روها وضعیت بسیار بدی دارند و تقریبا برای اکثر توان یابان غیرقابل استفاده هستند، اغلب فضاهای عمومی شهری حتی پارک ها به علت عدم ایجاد دسترس پذیری برای توان یابان به خصوص افراد ویلچرنشین قابل دسترسی نیستند. حتی پل های عابر پیاده و پله های برقی در سطح شهر و مراکز خرید به هیچ وجه برای افراد دارای ویلچر قابل استفاده نیستند.

یکی از نکات تاسف برانگیز، مناسب سازی های غیرمنطقی ورودی برخی ادارات از جمله همین شهرداری کرج است، احداث رمپ های با شیب زیاد که عملا تردد از آن توسط یک معلول به تنهایی و حتی گاهی با یک همراه برای هردو خطرناک است. البته مثلا بالابرهایی هم در محل نصب می کنند که یا عموما خراب است و یا خاموش.

شاید برای شما درک این موضوع کمی سخت باشد ولی با شرایط موجود، یک معلول استقلال خود را از دست می دهد و لازم است که دایما یک همراه قدم به قدم با او باشد. یا اینکه دایما در انتظار این باشد که برای عبور از عرض خیابان یا ورود به پارک های شهر عابرین به کمک او بیایند و این به شدت ناراحت کننده است. یک معلول ناچار در طول شبانه روز و حتی در درون خانه خودش، با سختی ها و موانع دست و پنجه نرم می کند و آن را می پذیرد ولی اینکه در اجتماع و در شهر به علت بی توجهی به لزوم فراهم کردن تردد همه افراد، از همه امکانات و حقوق شهروندی محروم باشید، آزار دهنده است.

البته شاید برای آقایان کمک گرفتن از دوستان شان کمی راحت تر باشد ولی این موضوع برای بانوان معلول بسیار سخت تر است و عملا در خانه هایشان محبوس شده اند.

اغلب  ادارات، بانک ها و فضاهای عمومی شهر برای افراد دارای ویلچر غیر قابل دسترس هستند، حتی سازمان بهزیستی که یکی از مهم ترین وظایف اش مدیریت و پذیرش افرادی مثل ما بدون مشکل و محدودیت است.

 در حال حاضر مرکز بهزیستی چهارراه طالقانی در محلی قرار گرفته که حتی لحظه ای امکان پارک خودرو وجود ندارد و حتی برای ورود به خود مرکز باید ابتدا از سه پله بالا بروی تا به آسانسور برسی، تازه وقتی به آسانسور می رسی می بینی که آسانسور مناسب ویلچر نیست.

به همه اینها بروکراسی ادارای و لزوم مراجعات متعدد برای یک کار اداری در این مراکز را اضافه کنید که گاهی حتی ماهها یک پروسه اداری به طول می انجامد.

اصلا شما خودتان تا به حال دستگاه خودپردازی در سطح شهر دیده اید که برای افراد دارای ویلچر قابل استفاده باشد؟ کمتر کسی به این نکات توجه می کند.

در بخش حمل و نقل وضعیت را چطور ارزیابی می کنید اگر خودروی مناسب در اختیار نداشته باشید، امکان تردد در شهر برایتان مهیاست؟

واقعا نمی دانم چه بگویم، مثلا یکسری اتوبوس ها برای تردد معلولان و افراد دارای ویلچر در سطح شهر وجود دارد ولی استفاده از این اتوبوس ها هم مستلزم این است که اتوبوس در محل مناسب توقف کند و راننده اتوبوس رمپ تعبیه شده را برای افراد دارای معلولیت باز کند. ولی اینکار را انجام نمی دهند یعنی با دیدن ویلچر حتی توقف هم نمی کنند.

 تاکسی های اینترنتی هم در بسیاری موارد وقتی متوجه می شوند که مسافرشان ویلچرنشین و تنهاست از ارایه خدمت انصراف می دهند.

مدتی بهزیستی خودروهای ویژه ای گذاشته بود که برای سوار شدن به این خودروهای ویژه، به علت ارتفاع زیاد، می بایست از چند نفر  کمک چند می خواستید.

مسوولین دست اندر کار مناسب سازی شهر معتقدند که در سالهای  اخیر به ویژه در دو سال گذشته با ابلاغ دستور العمل ها، اقداماتی در خصوص مناسب سازی در حال انجام است، یک بخش مربوط به ساخت و سازهای جدید و الزام سازندگان به رعایت ضوابط مناسب سازی پیرامون و در ورودی های ساختمان هاست، بخشی دیگر اقدامات در سطح شهر در جهت دسترس پذیرتر کردن معابر و فضاهای عمومی شهر ، شما شاهد تغییرات در این مسیر بوده اید؟

در خصوص مناسب سازی های انجام شده در سالهای اخیر فکر می کنم مسوولین باید خودشان سوار بر ویلچر شوند و ببینند این گذرگاهها و رمپ هایی که زده اند برای خودشان علیرغم سلامت همه اعضای بدن و امکان برخاستن و فرار از خطر واژگونی، قابل استفاده است یا نه؟ آنوقت انتظار داشته باشند کسی که ضایعه نخاعی از گردن، سینه و یا کمر دارد بتواند از آن استفاده کند.

اغلب رمپ هایی که زده شده اند، اصولی نیستند و امکان برگشتن ویلچر از پشت بسیار است. در معابر هم من اصلاحی ندیدم مثلا ورودی پارک محله ما یک جدول 20 سانتی متری بدون رمپ دارد که شما با ویلچر حتما برای ورود به پارک باید کسی را همراه داشته باشید تا با تک چرخ کردن ویلچر، بتوانید وارد پارک شوید.

در خصوص پیاده روها بعضا موزاییک های مناسب نابینایان دیده می شود که البته در بسیاری مواقع با بی دقتی مسیرهای ساخته شده، نابینا را به مانع و یا حتی اختلاف سطح های خطر آفرین هدایت می کند.

 حتی بسیاری از صاحبان املاک تجاری پیاده روها را برای جلوگیری از تردد خودروها یا موتورسواران، با ایجاد موانعی مسیر پیاده رو را محدود می کنند، بدون اینکه توجه کنند این مسیر برای همه شهروندان حتی معلولین است و کسی حق ندارد مسیر تردد آنها را مسدود کند. کسی هم در شهر به آنها کاری ندارد.

دوستان شهرداری تاکید داشتند با تماس با سامانه 137 می توانید هر نوع سد معبر عمومی را اطلاع بدهید تا در اسرع وقت مرتفع شود، حتی می گویند در صورت توقف خودورهای متفرقه در محل پارک خودروی معلولین می توانید با تلفن 120 پلیس راهور تماس بگیرید تا نسبت به رفع اشغال پارکینگ اقدام شود. آیا تا به حال از این امکان استفاده کرده اید؟

خیر، اصلا اطلاع نداشتم که این امکان وجود دارد، ضمن اینکه باید عرض کنم جانمایی محل های پارک خودروی معلولین در سطح شهر اصلا مناسب و اصولی نیست، اغلب در نقاطی هستند که کمتر خودرویی پارک می کند و هیچ مزیتی برای معلول ایجاد نمی کند. مهم ترین نقاط در نزدیکی ادارات و بانک هاست که خبری از پارکینگ ویژه معلولین نسیت.

به ورودی ادارات اشاره کردید آیا در همین سازمان خودمان، شرایط برای تردد شما فراهم است یا باید با کمک وارد سازمان بشوید؟

خیر، حتما باید با کمک وارد بشوم، رمپ ورودی اصلی سازمان شیب مناسبی ندارد، درصورتی که با توجه به فضای موجود، امکان ایجاد رمپ با شیب مناسب وجود دارد. یا مثلا محلی که برای پارک معلولین در نزدیک ورودی سازمان در نظر گرفته شده همیشه اشغال است و فرد معلول باید در نقاط دور از ورودی پارک کند. حتی هیچ یک از سرویس های بهداشتی سازمان برای استفاده افراد دارای ویلچر قابل بهره برداری نیست و این مشکل بزرگی برای معلولینی است که به این ساختمان تردد دارند. البته این مشکل در اغلب ادارات و مراکز عمومی شهر وجود دارد.

شهرداری کرج مدعی است که بر اساس قوانین ابلاغ شده سازندگان ساختمان های مسکونی با بیش از بیست واحد را ملزم می کند که علاوه بر رعایت دسترسی های مشاع ساختمان، حداقل یک واحد را برای سکونت افراد توان یاب مناسب سازی کند، آیا شما هم با مشکل پیدا کردن مسکن مناسب روبرو بوده اید و آیا دراین صورت توانستید ساختمانی مناسب سازی شده برای سکونت پیدا کنید؟

من دو سال پیش با این مشکل مواجه بودم و به سختی توانستم منزلی قابل سکونت پیدا کنم تازه در همین محل فعلی هم برای ورود به سرویس بهداشتی به علت وجود پله با مشکل مواجه هستم. تاکنون به این ساختمان های مناسب سازی شده که گفتید برخورد نکرده ام. اما بسیار خوب است، چون خانه معلول باید برای او بدون نیاز به کمک گرفتن از دیگران قابل سکونت و استفاده باشد.

در پایان چه سفارش و یا پیشنهادی برای مسوولین شهری دارید؟

بهترین پیشنهاد این است که از مدیران و مسوولین درخواست کنیم یک روز خود را جای معلولین قرار بدهند تا ببینند در شرایط موجود می توانند در ادارات و فضاهای عمومی شهر تردد و زندگی کنند؟